Nerwica natręctw jest zaburzeniem psychicznym, (Zaburzenie obsesyjno–kompulsywne) OCD
którego objawem są obsesyjne myśli i zachowania, np. obsesja częstego mycia rąk, dążenie do symetrii, lub nadmierne dążenie z „przymusem” wykonania danej czynności. Nerwice natręctw mogą być jednym z objawów depresji. Leczy się je środkami antydepresyjnymi oraz psychoterapią.
 Zwykle pojawienie się obsesji rodzi niepokój i poczucie konieczności wykonania czynności natrętnej myśli „czy lodówka jest domknięta”. Próba oparcia się obsesji może nasilać dyskomfort i „zmuszać” do wykonania kompulsji np „przymus kilkukrotnego wykonania czynności”, jednak jej wykonanie nie zawsze przynosi ulgę, co rodzi poczucie przymusu dalszego powtarzania czynności natrętnej w postaci np. wielokrotnego mycia rąk w odpowiedni np tylko dla osoby chorej sposób. Objawy OCD powodują nierzadko tak znaczący dyskomfort i cierpienie, że dotknięta nimi osoby ponownie doznaje objawów depresyjnych.

Przyczyny dolegliwości:

Jak w przypadku wielu dolegliwości i zaburzeń psychicznych, także w zaburzeniu obsesyjno–kompulsywnym przyczyny są oparte na wielu różnych czynnikach: biologicznych, psychologicznych i społecznych. I zazwyczaj trudno jest jednoznacznie wskazać który z nich jest dominujący. Po stronie tych pierwszych zwraca się uwagę m.in. na wpływ dziedziczenia, czynników genetycznych, charakterystyczne elementy budowy i funkcjonowania określonych części mózgu, a także na możliwość specyficznej infekcji prawdopodobnie odpowiedzialnej za część zachorowań. Z perspektywy psychospołecznej podkreśla się m.in. znaczenie czynników związanych z uczeniem się, pewnymi cechami osobowości jak np perfekcjonizm w działaniu i wykonywaniu codziennych czynności.

Kiedy zwrócić uwagę na objawy?

Granica pomiędzy zwykłymi niechcianymi myślami, np. lękiem matki o dziecko, które pierwszy raz jedzie samo na wycieczkę, a obsesjami, kiedy matka tak bardzo boi się, że nie pozwala dziecku jeździć na wycieczki, jest mało zauważalna . Więc za kryterium dominującym powinno się przyjąć wpływ tego jak dana myśl ingeruje w codzienne zachowanie osoby chorej. Nawet, jeśli ma jakieś niechciane, a czasem przykre myśli, ale jest w stanie normalnie funkcjonować i odwracać od nich uwagę, nie ma powodu do niepokoju. Jeżeli jednak obsesyjna myśl zajmuje mu większość czasu, wpływa na , zachowanie, osobowość oraz podejmowane decyzje.

Najczęściej występujące obsesje dotyczą:

  • brudu („ubrudziłem się dotykając klamki, przeniosłem zarazki”),
  • wątpliwości („czy zamknąłem drzwi?, wyłączyłem żelazko etc…”),
  • potrzeby symetrii („przedmioty muszą być odpowiednio poukładane”),
  • agresji („co jeżeli skrzywdzę jakąś osobę”, „co jeśli swoim zachowaniem niszczę komuś życie”)

Najczęściej występujące czynności natrętne (kompulsje) dotyczące:

  • sprawdzania („np czy coś zostało wykonane”)
  • liczenia
  • mycia, czyszczenia (po nad racjonalną granicę przyjętej normy)
  • potrzeby bycia zapewnianym o czymś. („czy nie wpędzisz nas w długi”, zapewnienia na temat wyglądu)

 

W ICD-10 zaburzenie obsesyjno-kompulsywne klasyfikuje się jako F42; oznaczenie jako F42.0 oznacza zaburzenia obsesyjno-kompulsywne z przewagą myśli obsesyjnych, a F42.1 z przewagą czynności natrętnych (rytuałów). W DSM-IV klasyfikowane było wśród zaburzeń lękowych, natomiast w DSM-5 znajduje się w oddzielnym, nowym rozdziale „Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i podobne”.